Spor Kulüplerine İlişkin Yasal Düzenlemeler

Spor Federasyonları Yönetmeliği (2025) – Hukuki Çerçeve, Kuruluş Esasları ve Federasyonların Sorumlulukları

1. Spor Federasyonları Yönetmeliği

Spor Federasyonları Yönetmeliği, Türkiye’de sporun kurumsal yapısını düzenleyen en kapsamlı hukuki metinlerden biridir. 22 Nisan 2022 tarihli ve 7405 sayılı Spor Kulüpleri ve Spor Federasyonları Kanunu’na dayanılarak çıkarılmış olup, spor federasyonlarının kuruluşu, teşkilatlanması, görevleri, yetkileri, mali yapısı ve disiplin süreçlerini ayrıntılı biçimde belirler. Bu yönetmelik, federasyonların yalnızca sportif faaliyetlerini değil; idari, mali ve hukuki sorumluluklarını da tanımlayarak Türkiye’de spor hukukunun temel çerçevesini oluşturur.

2. Yönetmeliğin Amacı ve Kapsamı

Yönetmeliğin temel amacı, spor federasyonlarının faaliyetlerinin şeffaf, hesap verebilir ve etkin bir şekilde yürütülmesini sağlamaktır. Buna göre yönetmelik; Genel kurulların toplanma usulünü, Delegelerin belirlenmesini, Yönetim, denetim ve disiplin kurullarının oluşumunu, Seçimlerin ve denetimlerin yapılma esaslarını, Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından yapılacak ayni ve nakdi yardımların kurallarını belirlemektedir. Kapsam bakımından ise, kuruluş kanunu bulunan federasyonlar hariç olmak üzere tüm spor federasyonlarını kapsar.

3. Federasyonların Kuruluşu ve Tüzel Kişiliği

Yönetmeliğin 5. maddesine göre spor federasyonları, Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kurulur. Kararnamenin Resmî Gazete’de yayımlanmasıyla birlikte federasyon tüzel kişilik kazanmış olur. Yeni kurulan federasyonların ilk genel kurulları, kuruluş kararının yayımlandığı tarihten itibaren üç ay içinde yapılmak zorundadır. Federasyonların merkezi Ankara’da bulunmak zorundadır ve temel teşkilat yapısı şu organlardan oluşur: Genel Kurul, Yönetim Kurulu, Denetim Kurulu, Disiplin Kurulu, Genel Sekreterlik

Federasyonlar ayrıca, ihtiyaç duydukları alanlarda talimatla belirlenen özel kurullar (örneğin eğitim, etik, teknik kurul) kurabilirler.

4. Federasyonların Görev ve Yetkileri

Yönetmeliğe göre spor federasyonları, sadece müsabaka düzenleyen kurumlar değildir. Aynı zamanda sporun gelişmesi, kurumsallaşması ve denetlenmesi görevini de üstlenirler. Başlıca görev ve yetkileri şunlardır; Spor dalına ilişkin faaliyetleri uluslararası standartlara uygun şekilde yürütmek, Sporun her yaş grubunda yapılmasını ve ülke genelinde yaygınlaşmasını sağlamak, Yüksek performanslı sporcu yetiştirmek amacıyla altyapı projeleri geliştirmek, Sporcu sağlığını korumak ve doping karşıtı tedbirleri uygulamak, Spor kulüpleri ile spor anonim şirketlerinin sportif denetimini yapmak, Ulusal ve uluslararası organizasyonlarda Türkiye’yi temsil etmek, Federasyon faaliyetlerini Bakanlık bilişim sistemleri üzerinden yürütmek, Profesyonel branşların belirlenmesine ilişkin görüş bildirmek, Antrenör, hakem ve benzeri spor personelinin iş ve işlemlerini yürütmek, Spor kulüplerine ve anonim şirketlere altyapı ve eğitim desteği sağlamak, Uluslararası kurs, seminer ve spor organizasyonları düzenlemek.

5. Federasyon Başkanlığı ve Kurullar

Federasyon Başkanı: Federasyon başkanı, genel kurul tarafından seçilir ve en fazla üç dönem görev yapabilir. Başkanın temel görevleri şunlardır; Federasyonu temsil etmek, Yönetim kuruluna başkanlık etmek, Disiplin ihlali iddialarını incelemek ve sevk yetkisini kullanmak, İl temsilcilerinin görevlendirilmesini teklif etmek, Harcamaları onaylamak ve bütçenin uygulanmasını sağlamak. Başkanın istifası, ölümü veya görev şartlarını kaybetmesi durumunda 60 gün içinde yeni seçim yapılması zorunludur.

Yönetim Kurulu: Yönetim kurulu, federasyonun yürütme organıdır. Başkan dâhil 11 asil ve 11 yedek üyeden oluşur. En az iki üye, ilgili spor dalında millî sporcu olmalıdır. Yönetim kurulu, federasyonun stratejik planını hazırlar, bütçeyi uygular ve gerekli talimatları çıkarır.

Denetim Kurulu: Denetim kurulu, federasyonun mali işlemlerinin mevzuata uygunluğunu denetler. Her mali yılda en az dört denetim yapılması zorunludur. Hazırlanan raporlar, genel kurula ve Bakanlığa sunulur.

Disiplin Kurulu: Disiplin kurulu, federasyon faaliyetleri sırasında meydana gelen ihlalleri değerlendirir. Kurul, beş asıl ve beş yedek üyeden oluşur; bunlardan üçü hukukçu olmak zorundadır. Disiplin kurulu kararları, federasyonun bilişim sistemine kaydedilerek resmiyet kazanır.

6. Genel Kurulun İşleyişi ve Yetkileri

Genel kurul, federasyonun en yüksek karar organıdır. Her iki yılda bir olağan toplantı yapılır; gerektiğinde olağanüstü toplantı da çağrılabilir.

Genel kurulda: Federasyon başkanı, yönetim, denetim ve disiplin kurulu üyeleri seçilir, Bütçe görüşülür ve onaylanır, Faaliyet ve denetim raporları ibraya sunulur, Ana statü değişiklikleri görüşülür, Yeni spor dallarının federasyona bağlanması kararlaştırılır. Toplantılar Ankara’da yapılır ve Gençlik ve Spor Bakanlığı gözlemcisi hazır bulunur.

7. Mali Yapı ve Bakanlık Denetimi

Federasyonlar, idari ve mali özerkliğe sahip olmakla birlikte, mali işlemleri denetime tabidir. Gelir kaynakları arasında; sponsorluk, lisans, reklam, yayın hakları, organizasyon gelirleri ve Bakanlık yardımları yer alır. Bütçe, genel kurul tarafından onaylanır. Federasyonlar, mali kayıtlarını tek düzen hesap planına uygun olarak tutmak ve her mali yıl sonunda raporlamak zorundadır. Bakanlık, federasyonlara ayni veya nakdi yardım yapabilir ancak bu yardımlar yalnızca sporun geliştirilmesi amacıyla kullanılabilir. Reklam ve sponsorluk gelirleri, personel ücretleri için kullanılamaz.

8. Disiplin Süreci ve Uyuşmazlıkların Çözümü

Spor disiplinine ilişkin uyuşmazlıklar federasyonların kendi disiplin kurullarında çözülür. Ancak federasyon ile Gençlik ve Spor Bakanlığı arasındaki anlaşmazlıklar, Tahkim Kurulu nezdinde kurulan komisyon tarafından incelenir. Tahkim Kurulu kararları kesin ve bağlayıcıdır; yargı denetimine açık değildir. Bu düzenleme, sporun hızlı ve bağımsız bir yargısal denetim mekanizmasına sahip olmasını sağlar.

9. Fikri Mülkiyet Hakları ve Profesyonel Branşlar

Federasyonlar, kendi isim, logo, marka ve diğer fikri mülkiyet haklarının sahibidir. Bu haklar izinsiz kullanılamaz, ticari faaliyetlerde lisanslama yapılması federasyon iznine tabidir. Ayrıca, bir spor dalının profesyonel olarak tanımlanması ve bu alanda profesyonel şube kurulabilmesi yalnızca Bakanlık onayıyla mümkündür. Bu durum, sporun kurumsal bütünlüğünü korumayı hedefler.

10. Spor Kulüpleri ve Spor Anonim Şirketleri ile İlişkiler

Spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri, faaliyet gösterebilmek için bağlı oldukları federasyona tescil yaptırmakla yükümlüdür. Üç yıl üst üste faaliyetlere katılmayan kulüplerin tescili federasyon tarafından iptal edilir. Federasyonlar, kulüplerin sportif ve teknik yeterliliğini denetler; tesis açma başvurularını değerlendirir ve uygunluk belgesi verir. Tüm işlemler, Bakanlık bilişim sistemi üzerinden yürütülür.

11. Yönetmeliğin Spor Hukukundaki Önemi

Spor Federasyonları Yönetmeliği, Türk spor sisteminin hukuki altyapısını güçlendiren bir çerçeve niteliğindedir. Bu yönetmelik ile federasyonlar; Kurumsal yönetişim ilkelerine, Mali şeffaflığa, Etkin denetime bağlı olarak faaliyet göstermek zorundadır. Spor hukukuna ilişkin disiplin davaları, tescil uyuşmazlıkları, federasyon seçim süreçleri ve tahkim başvurularında yönetmelik hükümleri belirleyici niteliktedir.

12. Hukuki Destek ve Danışmanlık

Spor Kulüpleri ve Federasyonları Yönetmeliği kapsamındaki süreçler, çoğu zaman hem idari hem de hukuki nitelik taşır. Federasyonların kararlarına itiraz, genel kurul işlemleri, disiplin cezaları veya tescil iptalleri gibi konular, profesyonel hukuki destek gerektirir. Bu çerçevede, spor hukuku alanında uzman avukatlar olarak müvekkillerimize; Federasyon işlemlerine itiraz, Disiplin kurulu savunmaları, Tahkim Kurulu başvuruları, Kulüp tescil işlemleri ve Genel kurul süreçlerinin yürütülmesi konularında danışmanlık hizmeti sunuyoruz.

Sonuç

Spor Federasyonları Yönetmeliği, Türkiye’de sporun kurumsal yapısına yön veren hukuki metindir. Federasyon yöneticilerinin, kulüplerin, antrenörlerin ve sporcuların bu düzenlemeyi yakından takip etmesi; hukuki riskleri önlemek ve idari süreçleri doğru yürütmek açısından büyük önem taşır. Spor hukuku, hem idari hem de özel hukuk unsurlarını bünyesinde barındıran karmaşık bir alandır. Spor Kulüpleri ve Federasyonları Yönetmeliği, spor kulüpleri, spor anonim şirketleri, federasyon yöneticileri, antrenörler ve sporcular açısından bağlayıcı nitelikte düzenlemeler içermektedir. Bu nedenle, federasyon seçimleri, disiplin kurulu süreçleri, tahkim başvuruları ve lisanslama işlemleri gibi konularda profesyonel hukuki destek alınması son derece önemlidir.

Spor hukuku alanında edinmiş olduğumuz bilgi ve deneyimle; spor federasyonlarına ve kulüplere hukuki danışmanlık, Disiplin ve tahkim davalarının takibi, Kulüp tescili ve lisans işlemlerinin yürütülmesi, Sporcu sözleşmeleri ve sponsorluk sözleşmelerinin hazırlanması, Federasyon genel kurul süreçlerinin mevzuata uygun şekilde yönetilmesi konularında müvekkillerimize kapsamlı destek sunmaktayız. Sporun yalnızca saha içinde değil, hukuki zeminde de adil ve güvenli biçimde yürütülmesi için çalışıyoruz. Hukuki danışmanlık veya dava sürecinde profesyonel destek almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Anahtar kelimeler: Spor federasyonları yönetmeliği, spor hukuku, spor hukuku avukatı, federasyon denetimi, spor kulüpleri kanunu, tahkim kurulu, spor hukuku avukatı, sporcu avukatı.