Tapu İptal ve Tescil Davaları

Tapu İptal ve Tescil Davaları Nedir? (2025)

Tapu iptal ve tescil davaları, bir taşınmazın tapu kaydının gerçek maliki yansıtmadığı veya hukuka aykırı şekilde oluşturulduğu durumlarda açılan davalardır. Türk hukuk sisteminde taşınmaz mülkiyeti, Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) 1024–1027. maddeleri ve Tapu Kanunu hükümleriyle sıkı biçimde korunur. Bu davaların temel amacı, tapu sicilinde yer alan yanlış veya hileli kayıtların iptal edilmesi ve taşınmazın gerçek hak sahibi adına yeniden tescil edilmesidir.

Tapu İptal ve Tescil Davasının Açılma Nedenleri

Tapu iptal ve tescil davaları farklı hukuki nedenlerle açılabilir. En sık rastlanan sebepler şunlardır:

Hile, sahtecilik veya muvazaa: Taraflardan birinin diğerini aldatması, sahte belgelerle tapu devri yapılması veya görünürde satış işlemleri.

Miras uyuşmazlıkları: Mirasçıların bilgisi dışında yapılan devirler veya terekeye dahil taşınmazların usulsüz paylaşımı.

Kadastro hataları: Sınır belirlemede veya malik tespitinde yapılan teknik veya idari hatalar.

Zilyetlik ve kazandırıcı zamanaşımı (TMK m.713): Uzun süre malik gibi zilyetlik eden kişilerin taşınmazı kazanması.

Vekaletin kötüye kullanılması: Vekilin yetkisini kötüye kullanarak taşınmazı üçüncü kişilere devretmesi.

İmar uygulaması veya idari işlem hataları: Belediyelerin veya tapu idaresinin işlemlerinde yapılan maddi hatalar.

Görevli ve Yetkili Mahkeme

Tapu iptal ve tescil davalarında görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesi’dir.

Yetki bakımından ise, taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkilidir (HMK m.12).

Dava dilekçesinde mutlaka şu unsurlar yer almalıdır: Davacının malik olma iddiasını destekleyen belgeler (sözleşmeler, tapu kayıt örnekleri, tanık beyanları), Davalı tarafın haksız işlemine veya hatalı tescile ilişkin somut deliller, Taşınmazın tapu bilgileri ve konumu.

Yargılama Süreci ve Delillerin Önemi

Bu tür davalar, delil ağırlıklı ve teknik inceleme gerektiren davalardır. Yargılama sürecinde sıklıkla kullanılan araçlar şunlardır: Tapu kayıtlarının celbi ve bilirkişi incelemesi, Kadastro paftalarının ve sınır krokilerinin incelenmesi, Tanık beyanları, keşif ve yerinde inceleme. Mahkeme, inceleme sonucunda tapu kaydının hukuka aykırı olarak oluşturulduğunu tespit ederse, mevcut kaydı iptal eder ve taşınmazı gerçek malikin adına tescil eder.

Tazminat ve Diğer Talepler

Tapu iptal ve tescil davası kapsamında, taşınmazın değerinin düşmesi veya kullanımının engellenmesi nedeniyle maddi zarar ortaya çıkmışsa, davacı tazminat talebinde de bulunabilir. Ayrıca haksız veya kötü niyetli işlemlerde bulunan davalıya karşı manevi tazminat istenmesi mümkündür.

Tapu İptal ve Tescil Davasının Temel Haklar ve Özgürlükler ile İlişkisi

Bu davalar, mülkiyet hakkının (Anayasa m.35) korunmasını sağlar. Tapu sicilinin doğruluğu ve güvenilirliği, hukuki güvenlik ilkesinin temel unsurudur. Hatalı veya hileli bir tescilin düzeltilmesi, hem bireysel mülkiyet hakkının korunması hem de taşınmaz piyasasının güvenilirliği açısından önem taşır.

Avukat Desteğinin Önemi

Tapu iptal ve tescil davaları, hem medeni hukuk hem de kadastro ve tapu mevzuatı bilgisi gerektirir. Bu nedenle sürecin, gayrimenkul hukuku alanında uzman bir avukat tarafından yürütülmesi davanın başarısı açısından büyük önem taşır.

“Tapu iptal ve tescil davaları, hatalı veya hileli tapu kayıtlarının iptali ve taşınmazın gerçek sahibine tescili için açılan davalardır.”